Çubuğun boyca uzama miktarı,
l = l 0 x l x DT bağıntısı ile hesaplanır.
Bu bağıntıdaki l, boyca uzama katsayısıdır, birimi 1/°C tur.
Bazı maddelerin boyca uzama katsayıları tabloda verilmiştir.
Bir cismin birim uzunluğunun sıcaklığı 1 °C artırıldığında, meydana gelen uzama miktarına boyca uzama katsayısı denir. Boyca uzama katsayısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir. İlk boyu l0 olan bir metal çubuğun sıcaklığı DT °C artırılırsa son boyu,
l = l 0 + Dl olur.
Uyarı
* Uzama katsayısı katı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.* Çubuk şeklindeki maddelerin boyca uzaması kesit alanına bağlı değildir.
* Aynı maddeden yapılmış, ilk boyları eşit olan çubukların sıcaklıkları eşit olarak artırılırsa, kalın olan çubuk ile ince olan çubuğun boyları eşit olarak artar.
* Genleşmenin tersi büzülmedir. Bir çubuk sıcaklığı artırıldığında ne ka-dar uzuyorsa, ilk duruma göre sıcaklığı eşit miktar azaltılırsa eşit miktar kısalır.
* l uzama katsayısı büyük olan çubuk; ısıtıldığında fazla uzar, soğutulduğunda ise fazla kısalır.
Metal Çifti
Metal çifti, aynı sıcaklıkta ve aynı boydaki iki farklı metal çubuğun birbirine perçinlenmesiyle oluşur. Metal çiftinin sıcaklığı değiştirilirse bükülme gözlenir. Bir ucu sabit olan metal çiftlerinde serbest uçta bükülme olur.Metal çiftleri birbirine perçinli olduğu için ısıtıldıklarında bağımsız hareket edemezler. Fakat uzama katsayıları birbirinden farklı olduğu için biri diğeri üzerine bükülür. Uzama katsayısı büyük olan metal daha çok uzayacağından metal çifti bu metal dışarıda kalacak şekilde eğilir.
Oda sıcaklığında birbirine perçinli şekildeki K ve L çubuklarının boyca uzama katsayıları lK ve lL olsun, eğer lK > lL ise, metal çiftinin sıcaklığı artırılırsa görünümleri Şekil - I deki gibi, metal çifti soğutulursa görünümleri Şe-kil - II deki gibi olur.
2019-12-28 Admin Admin
Taglar: KatılarınBoycaUzaması
| Isı - Sıcaklık ve Genleşme - İlginizi çekebilecek başlıklar |
|---|
|
Gazlarda Genleşme
Isıtılan gazlar genleşir. Gaz moleküllerinin kinetik enerjileri artar. Bu da gaz moleküllerinin arasındaki uzaklığın artmasına neden olur. |
|
Katıların Hacimce Genleşmesi
Üç boyutlu katı bir cisim ısıtılırsa bu cisim hacimce genleşir. İlk hacmi V0 olan katı bir cismin sıcaklığı DT °C artırılırsa, hacimce genleşme mikta rı (DV), DV = V0 x 3l x DV |
|
Katıların Yüzeyce Genleşmesi
Bir metal levha ısıtılırsa, hem enine hem de boyuna uzar. Yüzey alanı S0 olan bir levhanın sıcaklığı DT °C artırılırsa yüzeyce genleşme miktarı DS |
|
Basınç, Sıcaklık ve Hâl Değişimi Arasındaki İlişki
Bir madde belirli sıcaklık ve basınç değerlerinde aynı ortamda hem sıvı hem katı hâlde bulunabilir. Bununla birlikte bir madde belirli sıcaklık ve basınç değerlerinde aynı ortamda hem sıvı hem gaz hâlde de bulunabilir. |
|
Fizikte İç Enerji
Bir maddenin taneciklerinin sahip olduğu tüm enerjilerinin toplamına iç enerji denir. İç enerjiye madde taneciklerinin öteleme, dönme ve titreşimden kaynaklanan kinetik enerji, moleküllerdeki potansiyel enerji ile moleküllerin birbiriyle etkile |
|
Fizikte Isı Enerjisi
Sıcaklıkları farklı olan maddeler arasında alınıp verilen, diğer bir ifadeyle transfer edilen enerjiye ısı enerjisi denir. Isının bir maddeden diğerine aktarımına ısı alışverişi denir. |
Sayfa Yorumları