Kaldırma Kuvveti İle İlgili Bazı Özellikler


1. Şekildeki gibi tamamı sıvı içine batmış bir cisme etki eden kaldırma kuvveti, cismin sıvı içindeki derinliğine bağlı değildir. Şekilde bir cismin farklı derinlikte iken etkisi altında kaldığı kaldırma kuvvetleri eşittir.
2. Gergin bir ip ile sıvı içinde şekildeki gibi dengelenen cismin kapta yaptığı ağırlaşma miktarı kaldırma kuvvetine (FK) eşittir. Çünkü,

G = T + FK    =>   T = G – FK  dir.

İp gerilmesi cismin ağırlığından FK kadar daha az bir değere eşittir. O hâlde kap FK kadar ağırlaşmalıdır. Ya da cisim kaldırma kuvveti kadar hafifleyeceğinden bu hafifleme miktarı kapta ağırlaşma oluşturur. Ya da etki - tepki prensibine göre, sıvı cisme kaldırma kuvveti kadar etki yapar, cisim de sıvıya eşit ve zıt yönlü tepki gösterir. Dolayısıyla kap FK kadar ağırlaşır.
3. Taşma düzeyine kadar dolu kapta gergin iple bir cisim şekildeki gibi dengelenmiş ise kapta ağırlaşma olmaz. Çünkü kaptan kaldırma kuvvetine eşit miktarda sıvı taşar.
4. Kaldırma kuvvetinden faydalanılarak cisimlerin ağırlıkları kıyaslanabilir. Sıvı içinde kısmen batarak dengeye gelmiş cisimlerin batan hacimleri ile ağırlıkları orantılıdır. Bundan dolayı, önce dengeye gelmiş ve ağırlığı bilinen cismin üzerine, ağırlığı bilinmeyen bir cisim konulduğunda, önceki cisme ilaveten hangi oranda daha batarsa, ağırlık o oranda artmış demektir. Buradan faydalanılarak ilave konan cismin ağırlığı bulunabilir.

Şekilde içi boş bir tenekenin ağırlığı G olsun. Bu teneke suya 10 cm batmıştır. Tenekenin içine konan cisim, tenekeyi 20 cm daha batırmış ise o cismin ağırlığı tenekenin ağırlığının iki katı yani 2G demektir. Çünkü yüzen cisimler ağırlığı kadar ağırlıkta sıvının yerini değiştirir. Boş teneke 1 kg suyun yerini değiştiriyorsa, ilave edilen cisim 2 kg suyun ye-rini değiştiriyor demektir.
5. Şekilde su içinde yüzmekte olan tahta blok üzerinde demir bilyeler vardır. Bilyelerden bir ya da bir kaçı su içine atılırsa suyun seviyesi azalır. Çünkü, “Yüzen cisimler, ağırlığı kadar ağırlıkta sıvının yerini değiştirir, batan cisimler ise hacmi kadar hacimde sıvının yerini değiştirir.”

Tahta blok üzerinde yüzen, özgül kütlesi suyun özgül kütlesinden büyük bilyenin ağırlığı, hacminden büyük olduğundan, suyun içine atıldığında, daha az sıvının yerini değiştirecek ve sıvı seviyesi azalacaktır.
6. Herhangi bir katı kendi sıvısında yüzüyorsa, katı eridiğinde sıvı seviyesi değişmez.

Örneğin, şekilde su içinde yüzmekte olan 0,9 g/cm3 özkütleli ve 100 cm3 hacmindeki buz parçasının, 90 cm3 lük hacmi suya batarak 90 cm3 suyun yerini  alır ve yerini değiştirdiği suyun hacmine eşit olduğundan, sıvı seviyesi değişmez. Aysbergin görünen kısmı derken buz dağının onda birlik kısımdan bahsedilmektedir.

Eğer buz bir iple hacminin tamamı sıvı içine çekilerek bağlandıktan sonra eritilirse elbette su yüksekliği azalır.
Çünkü katı hâldeki kapladığı hacim 100 cm3 iken sıvı hâle geldiğinde kapladığı hacim 90 cm3 tür.

Admin

Taglar: KaldırmaKuvvetiİleİlgiliBazıÖzellikler

Kaldırma Kuvveti - İlginizi çekebilecek başlıklar
Gazların Kaldırma Kuvveti

Aşağıdaki şekilde kapalı fanus içinde hava varken bir deniz topunu tartan dinamometre 2 N değerini göstermektedir. Fanusun içindeki hava vakumlanarak boşaltıldığında dinamometrenin gösterdiği değerin 3 N a çıktığı görülmektedir.

Kaldırma Kuvveti Nedir?

Bazı cisimler suda yüzerken bazıları ise batar. Yük taşıyan gemilerin suya batan hacimleri bazen az bazen ise çok olur. Bu durum gemilerin içinde bulunduğu sıvıların hacimlerinin ya da derinliklerinin farklı olmasından değildir.

Sıvıların Kaldırma Kuvveti

Bir çok insan suda ağır cisimlerin battığını, hafif cisimlerin yüzdüğünü düşünür. Ancak bu düşünce yanlıştır. Eğer böyle olsaydı küçük ve hafif bir metal anahtar suda batmaz, ona göre daha büyük bir metal tas suda yüzmezdi



Sayfa Yorumları

Yorum Ekle





Mesaj / Bildirim Gönderin