Gazların Kaldırma Kuvveti


Aşağıdaki şekilde kapalı fanus içinde hava varken bir deniz topunu tartan dinamometre 2 N değerini göstermektedir. Fanusun içindeki hava vakumlanarak boşaltıldığında dinamometrenin gösterdiği değerin 3 N a çıktığı görülmektedir. Bu değerin artması ilk durumda topa uygulanan bir kuvvetin son durumda ortadan kalktığını gösterir. Bu kuvvet havanın kaldırma kuvvetidir.


Sıvılar gibi gazlar da içlerinde bulunan cisimlere kaldırma kuvveti uygular. Gezi balonlarının, zeplinlerin de havada asılı kalması havanın kaldırma kuvveti uyguladığını göstermektedir.


Arşimed ilkesi gazlar için de geçerlidir. Havanın uyguladığı kaldırma kuvveti de sıvılarda olduğu gibi cismin ağırlık kuvvetine zıt yöndedir. Nasıl kaldırma kuvveti sıvılarda sıvının yoğunluğuyla orantılı ise gazlarda da kaldırma kuvveti gazın yoğunluğu ile doğru orantılıdır. Gazların yoğunluğu sıvılara göre çok küçük olduğundan, gazların uyguladığı kaldırma kuvvetleri de sıvılara göre bazen ihmâl edilebilecek kadar küçük olur.
Havanın uyguladığı kaldırma kuvveti,

1. Cismin hacmi
2. Gazın yoğunluğu
3. Yerçekimi ivmesi


niceliklerine bağlıdır. Hepsi ile doğru orantılıdır. Hava ortamında cisimlere hava tarafından uygulanan kaldırma kuvvetinin büyüklüğü, cismin hacmi kadar hacimdeki havanın ağırlığı kadardır ve, FK = Vc dhava g bağıntısıyla hesaplanır. (Vc : cismin hacmidir.)




Örneğin hacmi 1 m3 olan cisme yaklaşık 10 N luk kaldırma kuvveti etki ederken, 5 m3 lük cisme yaklaşık 50 N luk kaldırma kuvveti etki eder.

Uçan balonları bilirsiniz. İpini elinizden bıraktığınız an elinizden kaçar ve yukarılara çıkar. Lunaparklarda ya da eğlence parklarında satılan çocuk balonlarının içine havadan daha az yoğun olan helyum gazı doldurulur.

Gezi balonlarında balon içindeki gazın yoğunluğu, gazın sıcaklığı değiştirilerek kontrol edilir. Balondaki gaz ısıtılırsa hacmi artacağı için yoğunluğu azalır. Bu durumda balon yükselir. Balondaki gaz soğursa, hacmi azalacağı için yoğunluğu artar. Bu durumda balon alçalabilir.


Admin

Taglar: GazlarınKaldırmaKuvveti

Kaldırma Kuvveti - İlginizi çekebilecek başlıklar
Kaldırma Kuvveti İle İlgili Bazı Özellikler

Şekildeki gibi tamamı sıvı içine batmış bir cisme etki eden kaldırma kuvveti, cismin sıvı içindeki derinliğine bağlı değildir. Şekilde bir cismin farklı derinlikte iken etkisi altında kaldığı kaldırma kuvvetleri eşittir.

Kaldırma Kuvveti Nedir?

Bazı cisimler suda yüzerken bazıları ise batar. Yük taşıyan gemilerin suya batan hacimleri bazen az bazen ise çok olur. Bu durum gemilerin içinde bulunduğu sıvıların hacimlerinin ya da derinliklerinin farklı olmasından değildir.

Sıvıların Kaldırma Kuvveti

Bir çok insan suda ağır cisimlerin battığını, hafif cisimlerin yüzdüğünü düşünür. Ancak bu düşünce yanlıştır. Eğer böyle olsaydı küçük ve hafif bir metal anahtar suda batmaz, ona göre daha büyük bir metal tas suda yüzmezdi



Sayfa Yorumları

Yorum Ekle





Mesaj / Bildirim Gönderin