Osmanlı Devletinin Paylaşılması


Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı içinde çeşitli antlaşmalarla gizli olarak paylaşılmıştır. Bu antlaşmalardan kimisi antlaşmayı imzalayan devletin siyasi hayatını doldurması nedeniyle yürürlüğe giremezken diğerleri ise Türk Milletinin direnmesiyle gerçekleşmeyecektir. Bu antlaşmaları şöyle özetleyebiliriz

1. İSTANBUL ANTLAŞMASI:

Rusya’nın İtilaf Devletleri safına çekilebilmesi için yapılan antlaşma. Rusya Çanakkale Savaşında Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının İngiltere ve Fransa eline geçeceğinden endişe ederek bu iki ülkeye 4 Mart 1915 tarihinde verdiği notalarla İstanbul ve Çanakkale Boğazının Rusya’ya verilmesini ve İmroz ve Bozcaada’nın kendisine danışılmadan karar alınmamasını istedi.


İngiltere ve Fransa bu notadan hoşlanmamakla birlikte Alman tehlikesi karşısında İngiltere 12 Mart 1915’te Fransa 10 Nisan 1915’te Rus isteklerini kabul etmişlerdir.


2. LONDRA ANTLAŞMASI:

İtalya savaş öncesinde Almanya bloğu içinde görülüyordu. Ancak İtalya’nın çıkarlarıyla aynı blok içinde yer alan Avusturya’nın çıkarları çatışıyordu. Bu yüzden İtalya savaş başında tarafsız kaldı. Zaman zaman her iki tarafla değişik görüşmelerde bulunuyor ve her iki taraftan daha fazla tavizler koparmaya çalışıyordu.


İngiltere, Fransa ve Rusya savaşın gidişatında önemli bir rol oynayabilecek İtalya’nın kendi yanlarında yer almasını istediklerinden 1915 yılı içinde görüşmeleri hızlandırdılar. 26 nisan 1915’te Londra’da yapılan anlaşma ile İtalya Adriyatik’te istediği çıkarları elde etti. Bundan başka Ege’deki 12 ada İtalya’ya veriliyor Anadolu’nun paylaşılmasında ise Antalya bölgesi İtalya’ya kalıyordu. İtalya bundan başka sömürgesi olan Trablusgarp ve Eritre’de topraklarını genişletebilecekti.


3. SYKES-PİCHOT ANTLAŞMASI:

Yukarıdaki anlaşmalarla Rusya ve İtalya’yı blokları içine dahil eden İngiltere ve Fransa kendi aralarında da bir anlaşma gerçekleştirdiler. Fransız temsilci Jorj Pichot ve İngiliz temsilci Mark Sykes arasında gerçekleşen görüşmelerden dolayı Sykes-Pichot Anlaşması olarak tarihe geçecek antlaşma 3 Ocak 1916’da imzalandı. Bu anlaşmaya göre İngiltere, Irak, Filistin ve Arap Topraklarını, Fransa ise Suriye, Lübnan , Çukurova ve Güneydoğu Anadolu Bölgesini kendi sahası olarak kabul etmiştir.


Sykes-Pichot antlaşmasından haberi olan Rusya’nın onayının alınması gerektiğinden bu antlaşma üç ülke arasında yeniden görüşüldü. Rusya bu antlaşmayı onaylamasının karşılığı olarak Boğazlardan başka Trabzon’un batısından geçen bir hattın doğusunda kalan Van, Bitlis, Muş Siirt illerini almıştır. 26 Nisan 1916.


4. ST. JEAN DE MAURİENNE ANTLAŞMASI:

İngiltere-Fransa ve Rusya arasında gerçekleştirilen bu anlaşma sonrasında İtalya durumdan kuşkulanmıştır. Rusya’da ihtilal çıkması olasılığı da bu kuşkuları artırınca İtalya İngiltere ve Fransa’ya baskılarını artırmıştır. Bundan sonra 19-21 Nisan 1917’de St Jean de Maurienne’de yapılan görüşmelerden sonra bir antlaşmaya varıldı. Bu antlaşmaya göre İtalya’ya Mersin dışında Antalya, Konya, Aydın ve İzmir verilmiştir. Buna karşılık İtalya müttefiklerinin aralarında yaptıkları anlaşmaları kabul ediyordu. Ancak bu anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için Rusya’nın da onayı gerekiyordu. Bu onay Rusya’da çıkan İhtilal nedeniyle gerçekleşemeyecek bunun fırsat bilen İngiltere savaş sonrasında bu anlaşmada vaadedilen toprakları İtalya’ya vermeyecektir. Bu durum ulusal kurtuluş savaşımız açısından olumlu olmuştur.

Admin

Taglar: OsmanlıDevletininPaylaşılması

Osmanlının Son Dönemi Ders Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar
1917 Olayları Nedir?

1917 yılında gerçekleşen olaylar hem dünya tarihini hem de ulusal tarihimizi oldukça etkilemiştir. Bu olayları şu şekilde sıralayabiliriz:

Atatürk’ün Anadoluya Gönderilmesi

Atatürk’ün İstanbul’a neden geldiğini ve neler yapmaya çalıştığını daha önce özetlemiştik. Atatürk İstanbul’a merkezi otoriteye sahip olmak için gelmişti.

Atatürk’ün Anadoluya Gönderilmesi

Atatürk’ün İstanbul’a neden geldiğini ve neler yapmaya çalıştığını daha önce özetlemiştik. Atatürk İstanbul’a merkezi otoriteye sahip olmak için gelmişti.

1. Dünya Savaşı Öncesi Osmanlı Devletinin Durumu

Osmanlı Devleti dünyanın iki büyük gruba bölünmesinden oldukça fazla etkilenmiştir. İngiltere’ye dayalı yaşam politikası güden Osmanlı Devleti İngiltere’nin bu politikadan vazgeçmesi üzerine ister istemez Avrupa’da yeni bir güç o

1. Dünya Savaşında Savaşılan Cepheler

Doğu Cephesi (Sarıkamış Hareketi). Güney Cephesi (Kanal Hareketi). Irak Filistin Cephesi. Çanakkale Cephesi. Ermeni Sorunu

31 Mart Olayı Nedir?

Meşrutiyet bir avuç aydının çabasıyla kurulmuştu. Bu sebeple içinde bulunulan durumdan yaralanan gerici çevreler halkı ayaklanmaya kışkırttılar.



Sayfa Yorumları

Yorum Ekle





Mesaj / Bildirim Gönderin